“Peki daha önce almadığımız önlemleri şimdi alacak mıyız? Malatya’da yeni yapılar nasıl kurulmalı? Kent genelinde neresi sağlam, neresi çürük zemine sahip?” soruları bir çok Malatyalı tarafından merak ediliyor. Bizde bu soruları uzun yıllar Malatya’daki farlar ve zeminine çalışmış ve yıllardır da Malatya ve çevresinde yaşanacak depremlere yönelik uyarılarda bulunan Malatyalı Yerbilimci Prof. Dr. Mehmet Önal’a sorduk. Yer bilimci Önal, yeni yapılacak yerlerle ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
MALATYA’DA NERELERİN ZEMİNİ SAĞLAM?
Uzun yıllar Malatya’yı çalışmış biri olarak yetkililerin arayıp fikrini almadığını bundan dolayı da üzgün olduğunu söyleyen Jeolog Prof. Dr. Mehmet Önal, “Bana danışılsın isterdim ama bana direkt Belediyeden danışan olmadı. Yalnız Malatya'da çalışan bir meslektaşım var jeolog Büyükşehir’de çalışan biri. Ben ona biraz bilgi aktardım o da Afad yetkililerine aktardığını söyledi.
Yeni yerler yapılırken ben bazı yerleri daha önceden önerdim.
1-Aşağı Haçova ve ikizce köylerinin yola yakın yerleri,
2- Şoför Okulunun bulunduğu bölge,
3- Eski Malatya’da volkanik bir tepe olan Gelencik Tepelerini,
4- Yeşilyurt’tan gelen kanalın beydağı tarafına doğru olan kısmını yani meşhur Toki evlerinin olduğu yeri,
5- Hamido’nun köyü yani Bulgurlu’nun sırtlarını önermiştim.
Onun dışında Malatya'da yeni proje yapılacaksa mutlaka çok iyi zemin etütleri yapılıp ona göre yapılmasını istiyorum.” Diye konuştu.
MALATYA MERKEZİN ZEMİNİ ÇÜRÜK
Evlerin mutlaka zeminin dayanıklılığına göre planlanması gerektiğini aktaran Prof. Dr. Önal, “Bir örnek vermek istiyorum size; benim Bostanbaşı’nda bir sitede iki dairem vardı. Oraya önce ağır hasar verildi. Sonra maalesef orada çok sayıda binası bulunan arsa sahipleri ile müteahhidin adamları itiraz etti. Ağır hasardan ortaya çevirdiler. Ama çok ilginç bizim sitenin karşısında Prestij Konukları var şimdi buranın zemin etüdünü benim bir meslektaşım yaptı. Onunla konuştuğumda diyor ki; “Ben 6 kat önerdim. Bir de tünel kalıp önermiştim, müteahhit dediğimi yaptı” diyor. O konutlar çok az hasarla atlattı. Ama bakın hemen 30 metre karşısındaki benim de yaşadığım ev işte oturulamayacak halde. Bütün duvarları yıkıldı. Eğer doğru şekilde yapılmış olsaydı 6 kat ve tünel zemin yapılması lazımdı, aynı şekilde. Bizde zarar etmezdik. Benim evimiz yapan müteahhittin yaptığı başka bir binada 6 katlı orada az hasar aldı” Diye aktardı.
“MUTLAKA FORE KAZIK VE TÜNEL KULLANILMALI”
Bina katının zemine göre belirlenmesi gerektiğini ve Malatya Merkezinin çürük zemine sahip olduğunu belirten Önal, “Bostanbaşı, Malatya'nın merkezi, Fahri Kayahan ya da Malatya'nın şu andaki yerleşim alanında en fazla 4 kat yada 5 kat ve tünel kalıp üzerine yapılması gerekiyor. Daha önce de söylemiştim. 30 yıldan fazladır dile getirdiğim bir konu vardı. Malatya merkezinde yapılacak konutlar mutlaka Fore kazık üzerine yapılmasını söylemiştim, defalarca. Örneğin; işte Adliye Binası, Vergi Dairesi binalarının olduğu zeminde, şu anda LCW binasının olduğu zemin çok bol su içeriyor. Malatya'mız da sadece böyle bir kaç bina fore kazık üzerine yapıldı. İşte LC Waikiki binası yüzlerce fore kazık üzerine yapıldı. Bildiğim kadarıyla sağlam kalmış. Bir de Yimpaş’ın zemin etüdünü ben yapmıştım, yıllar önce. Ben oraya şart koşmuştum 7.5 ve 8 şiddetindeki depreme dayanıklı yapılmalıdır” diye ifade etti.
“DEFALARCA SÖYLEDİM YÖNETİCİLER DİKKATE ALMADI”
Çürük zeminde yüksek katlı binalardan kaçınmak gerektiğini söyleyen Yerbilimci, “Eğer iyi bir zemin etüdü yapılırsa, zemine göre katlar ve yapı tipi seçilirse hiçbir zarar görmez. Ama maalesef böyle zemine uygun olmayan 13-14 katlı binalar yapılırsa gelecekte de mutlaka zarar göreceğiz. 30 yıl önce de defalarca söylemiştim daha sonra da defalarca söyledim ama maalesef yöneticiler bunu dikkate almadılar.” Diye kaydetti.
Şehrin hafızası meselesine değinen Prof Önal şöyle konuştu: Artık hafıza vs. kalmadı. Şehrin zeminini esas alarak şehrin kurulması lazım. Yüzey şekillerinin hiçbir anlamı yok. İnsanların hayatını düşünerek zemine göre bina yapılması ve fore kazık ve tünel kullanarak yapmak lazım. Malatya da ki Tokilerinde zarar görmemesi tünel kalıp üzerine yapıldığı içindir. Malatya’nın zemini alüvyon, çürük zemin. Yapıları da çürük zemine göre yapmamız lazım.
