Malatya'nın Festival Öyküsü

Kültür, 20 Temmuz 2022 07:51

Türkiye ve Dünya’nın kuru kaysı ihtiyacının büyük çoğunluğunu karşılamanın yanında Malatya coğrafyasının ona kattığı eşsiz aroması ve kokusu ile kentin sembolü olan ve yüzyıla yakın bir süredir ekonomik olarak da kentin lokomotif ürünü olan kayısı, özellikle 1950’li yıllardan itibaren Malatya’nın ilk gündem maddesi olmuş ve olmaya da devam etmektedir.

Malatya'nın Festival Öyküsü

1960’lı yıllara gelindiğinde de artık mevcut üretim ve pazar payı ile yetinilmemiş, üretim ve pazar payını artırmak için çalışmalar başlatılmıştır. Yapılan bu çalışmalar içinde “Malatya Kayısısı” kavramını tanıtmak, bilinirliliğini arttırmak ve tüketimini teşvik etmek için zirai ve ekonomik faaliyetlerin yanında, eğlence ve sosyal etkinlik ağırlıklı çalışmaların da  “Malatya Kayısısı” kavramına katkı sağlayacağı düşünülmüş ve bu yöndeki çalışmalar yoğunluk kazanmıştı.

Bir yılı süren hazırlık çalışmalarının ardından, 1965 yılı başlarında kurulan “Malatya Turizm Derneği” ilk iş olarak Malatya ve kayısının tanıtımına katkı sağlamak amacı ile bir “Malatya Festivali” düzenlemeyi planlar ve hazırlıklara 1965 yılı Şubat ayında başlanır. Bir hafta sürecek olan festival boyunca geziler tertip edilecek ve çevre illerin halk oyunları ekipleri ile tiyatro toplulukları davet edilecektir. Malatyalı saz ve ses sanatkârları konserler verecek, konuk olarak çağrılacak akademisyenlerin konuşmacı olarak katılacağı Malatya Tarihi konulu konferanslar düzenlenecektir. Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrası bile davet edilmiştir. 

Malatya’nın tanıtımı için iyi bir fırsat olarak değerlendirilen ve kentte bulunan bütün kamu ve özel sektör kuruluşlarının destek vereceği açıklanan Malatya Festivali kapsamında ilk kayısı mahsulünün törenle satışa çıkartılması ve kayısı kralı seçiminin yapılması da programa alınmıştır.

14 Temmuz 1965 tarihinde başlayacak olan ve bir hafta boyunca devam edecek olan festival için hazırlıklar 1965 yılı Şubat ayında başlamasına rağmen gerekli kaynak sağlanamadığından o yıl maalesef “Malatya Festivali” gerçekleştirilememiştir.

Ancak “Festival” fikri bir kez şehrin gündemine girmiş ve giderek artan bir şekilde de şehrin gündemini meşgul etmeye başlamıştı. Özellikle Ziraat Yüksek Mühendisi Mustafa Geban, bu konuda hiç durmadan çalışıyor, “Altun Meyva Şenlikleri” adını verdiği festivalin bir an önce kentte başlatılması için sürekli olarak yerel basında yazılar yazıyordu. Ve nihayet 1973 yılına gelindiğinde, yeni kurulan Malatya Fuar Kurma ve Turizm Derneğinin çalışmaları ve Cumhuriyetin kuruluşunun 50. Yıldönümü kutlamalarının etkisi ile festival fikri vücut bulacaktı.

Başkanlığını Dr. Sadık Özen’in yaptığı ve Malatya’ya gönül veren, güzel insanlar, Gazeteci Hasan Anlar, Gazeteci Orhan Apaydın, Esnaf Dernekleri Birlik Başkanı Bekir Zorlu, Belediye Başkan Yardımcısı Şazi Tezgören, Dr. Osman Yalçın, Petrol Ofisi İşletme Müdürü Ertaç Önal, Esnaf Ünal Nebioğlu, Memur Göksel Çırpıcı, Halk Eğitim Müdürü A.Seydi Durak, Gazeteci Erhan Kırçuval, Ziraat Mühendisi Mustafa Geban, Muhtar Hadi Çekirdek, Sendikacı Mehmet Yumrutepe ve İşçi Ali Tozan’ın kurucuları arasında yer aldığı, Malatya Fuar Kurma ve Turizm Derneği öncülüğünde başlayan hazırlıklar bu kez başarılı olarak sonuçlanacaktı. Malatya Valisi Sadullah Verel ve Belediye Başkanı Mehmet Kırçuval da yapılan çalışmalara tam destek verecekti.

Dernek ve Şenlik Komitesi üyesi Mustafa Geban hazırlıklarla ilgili yaptığı açıklamada şunları söylüyordu.

“Bu çalışmalarımız ilimizdeki resmi ve özel kuruluşların katkıları ile bütünleşecek ve ileriye dönük Doğu Fuarı’nın temelleri atılacaktır. Bu meyanda memleketimiz açısından yararlı olacağını umuyorum. Bu vesile ile Malatya’da bu işe gönül veren kişilerin çabaları ile kültür ve sanat ortamı ileri ülkeler seviyesine ulaşacaktır. Kayısıcılığın modernize edilerek daha verimli bir ziraat kolu olması ve buradan gelişmekte olan sanayimize kaynak aktarılması mümkün olacaktır. Ayrıca başta da söylediğim gibi Türkiye’nin dünya çapındaki diğer fuarları yanında Malatya’da da bir Doğu Fuarının temellerinin atılması hedefimiz olacaktır.” 

Malatya’nın vefa adamı Abdulhadi Çekirdek ise o günleri, yani ilk festivalin başlaması ile ilgili şunları anlatıyordu. 

“Festival fikri dönemin Belediye Başkanı Mehmet Kırçuval’dan çıkmıştı. Bir gün beni çağırdı, benden önce de birçok kişi ile konuşmuş. Malatya’ya bir Mişmiş Fuarı kazandıralım dedi. Ondan sonra da hazırlıklara girişildi. Bütün Malatya canla başla çalıştı. 1973’ün 13 Temmuz günü festivali başlattık, 115 çocuğu sünnet ettirdik. Hükümet binasının arkasındaki parkta panayır açıldı ve esnaf bu panayıra büyük ilgi gösterdi. Şenlik korteji yapıldı ki, bugün bile o korteji yapmak oldukça zor olur. Her esnaf kuruluşu, her kamu kuruluşu kendince araçlar süsledi. Dışardan da çok sayıda halk oyunları ekipleri gelmişti. Kortej yoğun ilgi görmüştü. Halk oyunları ekipleri bütün Malatya’ya dağıldı. Şehrin her yanında davul-zurna sesleri vardı ve kente şenlik havası bütünüyle hâkimdi. Güzellik Yarışması, Kayısı Yarışması, Vitrin Yarışması, Panayır Yarışması düzenlendi. İlk üçe girenlere altın, gümüş ve bronz Kayısı Ödülleri veriliyordu. Malatya adeta ayağa kalmış, bu iş tutmuştu”  

Yerel gazetelerde yayınlanan “Halk Eğilimlerinin Saptanması” başlıklı anket formları ile Malatyalılara ulaşılarak onların, yapılması düşünülen festival ile ilgili düşünce ve önerileri sorularak katılımcı ve geniş tabanlı bir organizasyon gerçekleştirilmişti.

Top atışı ile başlayan ve üç gün boyunca dolu dolu bir program ile önemli bir aksaklık olmadan devam eden festival ile Malatya, tarihinde o güne kadar görülmemiş bir hareket ve heyecana tanık olmuştu. Bu konuda en küçük bir deneyimi dahi olmayan Malatya şehri, kentin tanıtımına ve gelişmesine gönül vermiş insanların gayret ve çabaları ile, 1970’li yılların olanaksızlıkları içerisinde başarılı bir organizasyon yapmış, Malatya’nın ve kayısının tanıtımına önemli bir katkı sağlanmıştı.  

Bir sonraki yıl yani 1974 yılında, festivalin 2. günü Kıbrıs Barış Harekâtı başlayınca, etkinlikler iptal edilmiş, festival boyunca ikram edilmek için hazırlanan içli köfteler, askeri birliklere dağıtılmıştı. 

Malatya’nın yetiştirdiği büyük devlet adamı Turgut Özal da Malatya Kayısı Festivaline özel bir ilgi göstermiş, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı dönemlerinde Malatya’ya yaptığı toplam on beş seyahatin sekizini Malatya Kayısı Festivaline katılmak için yapmıştı. Her yıl yaz aylarında düzenlenen “Kayısı Festivali ve Fuarı” programlarına beraberindeki kalabalık siyasetçi ve işadamı toplulukları ile iştirak etmiş, kendisine suikast düzenlenen ve güvenlik endişeleri dolayısıyla katılamadığı 1988 yılı dışında (açık kalp ameliyatı olduğu yıl doktorların katılmaması yönündeki önerilerine rağmen de katılmıştı) her yıl mutlaka katılmıştı.

1990’lı yıllarda Orduzu Göleti yanındaki alana taşınan etkinlik bazı yıllar geçerli (1980 öncesi terör, salgın vb.), bazı yıllar ise sudan bahaneler üretilerek yapılmasa da günümüze kadar ulaşmış, Malatya’nın marka değerine katsı sağlayan önemli unsurlardan biri olmuştur. 

Yazımın son bölümünde bir vefa örneğinden de bahsetmenin zorunlu oldu düşüncesi ile küçük bir dip not eklemek istiyorum. Malatya Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. yetkilileri tarafından ilk festival için oluşturulan Şenlik Komitesinden hayatta olan 3 isim ile yaklaşık bir yıl önce iletişim sağlanmış, il dışında yaşayan Sayın Ertaç Önal, Sayın Orhan Apaydın ve Sayın Dr. Sadık Özen 2022 yılında düzenlenecek festival için Malatya’ya davet edilmiştir. Malatya için onur kaynağı olan bu önemli isimden Dr. Sadık Özen sağlık sorunları nedeniyle maalesef gelemeyecek olsa da Sayın Ertaç Önal ve Sayın Orhan Apaydın Malatya’ya gelerek festivale renk katacaklardır. Büyük bir vefa örneği gösterilerek bu üç ismin festivale çağrılması her türlü takdirin ötesindedir. Malatya, hiçbir karşılık beklemeden, gönüllü olarak kentin sosyal, kültürel, sportif ve ekonomik alandaki gelişimine destek olan değerlerine sahip çıkmanın kapısını açmıştır.

Kültür, 20 Temmuz 2022 07:51

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Sami Er: Geldiğimiz Gün Allah'ın İzniyle İşe Başlayacağız

Sami Er: Geldiğimiz Gün Allah'ın İzniyle İşe Başlayacağız

Murat Aslan, Yeşilyurt'un Geleceği İçin Sandıklara Sahip Çıkalım

Murat Aslan, Yeşilyurt'un Geleceği İçin Sandıklara Sahip Çıkalım

Malatya Kent Konseyi Kadın Meclisi İlmek İlmek Emek Dokuyor

Malatya Kent Konseyi Kadın Meclisi İlmek İlmek Emek Dokuyor

Vali Ersin Yazıcı’dan Kütüphane Haftası Mesajı

Vali Ersin Yazıcı’dan Kütüphane Haftası Mesajı

Canan Çal'dan 2024 Model Ayağında Kundura

Canan Çal'dan 2024 Model Ayağında Kundura

Konteynırlardaki Klima Hırsızı Tutuklandı

Konteynırlardaki Klima Hırsızı Tutuklandı

Medikal Malzeme Hırsızları YakalandI

Medikal Malzeme Hırsızları YakalandI

Sami Er: Söğütlü Cami İçin Kararımız Net!

Sami Er: Söğütlü Cami İçin Kararımız Net!

Hanife Yazıcı’dan Battalgazi Ve Yeşilyurt İlçesindeki Ailelere Ziyaret

Hanife Yazıcı’dan Battalgazi Ve Yeşilyurt İlçesindeki Ailelere Ziyaret

Azerbaycan’da Canan Nezirova İle Nisan Filmine Havalı Gala

Azerbaycan’da Canan Nezirova İle Nisan Filmine Havalı Gala

Şaşılık Çocuklarda Hızla Artıyor, Çünkü

Şaşılık Çocuklarda Hızla Artıyor, Çünkü

Malatya Turgut Özal Üniversitesi’nde Nevruz Kutlamaları Gerçekleştirildi.

Malatya Turgut Özal Üniversitesi’nde Nevruz Kutlamaları Gerçekleştirildi.

Malatya’da 520 esnafa daha KOSGEB ödemesi yapılacak

Malatya’da 520 esnafa daha KOSGEB ödemesi yapılacak

Murat Aslan, Bir 5 Yıl Daha Kaybetmeye Malatya'nın Tahammülü Yok

Murat Aslan, Bir 5 Yıl Daha Kaybetmeye Malatya'nın Tahammülü Yok

Battalgazi Muhtarlar Derneği’nden Başkan Güder’e Teşekkür Plaketi

Battalgazi Muhtarlar Derneği’nden Başkan Güder’e Teşekkür Plaketi

Vitamin Takviyeleri Kullanmadan Önce Dikkat!

Vitamin Takviyeleri Kullanmadan Önce Dikkat!

Murat Aslan, Diyanet-Sen Malatya Şubesini Ziyaret Etti

Murat Aslan, Diyanet-Sen Malatya Şubesini Ziyaret Etti

AK Parti Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Sami Er, Ziyaretlerini Sürdürüyor

AK Parti Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Sami Er, Ziyaretlerini Sürdürüyor

Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Osman Aşkın Bak’tan Malatya Ziyareti

Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Osman Aşkın Bak’tan Malatya Ziyareti

Çürük Bina Yapan Müteahhitlerin Suç Ortaklarına Malatya Teslim Edilmemeli

Çürük Bina Yapan Müteahhitlerin Suç Ortaklarına Malatya Teslim Edilmemeli

Prof. Dr. İlhan geçit, Şahnahan Mahalle Sakinlerinin Konuğu Oldu.

Prof. Dr. İlhan geçit, Şahnahan Mahalle Sakinlerinin Konuğu Oldu.

Yılmaz ,Selahattin Başkan Hizmetleriyle Emaneti Devrediyor

Yılmaz ,Selahattin Başkan Hizmetleriyle Emaneti Devrediyor

Kanayan Yaramız Gazze’ye destek için 'Özgürlük Filosu' Mart ayının sonunda yollarda…

Kanayan Yaramız Gazze’ye destek için 'Özgürlük Filosu' Mart ayının sonunda yollarda…

Kızılcık Şerbeti'nin Nilay’ı Aşk Sarhoşu

Kızılcık Şerbeti'nin Nilay’ı Aşk Sarhoşu

Meteoroloji'den Çığ ve Yağış Uyarısı

Meteoroloji'den Çığ ve Yağış Uyarısı

Yeşilyurt Adayı Murat Aslan; Doğruları Anlatmaya devam edeceğiz!

Yeşilyurt Adayı Murat Aslan; Doğruları Anlatmaya devam edeceğiz!

Kardeşlerde risk 4 kat artıyor!

Kardeşlerde risk 4 kat artıyor!

Battalgazi Belediyesi Mart Ayı Olağan Toplantısını Tamamladı

Battalgazi Belediyesi Mart Ayı Olağan Toplantısını Tamamladı

“İstiklal Marşımız Bağımsızlığımızın En Güçlü Sembolüdür”

“İstiklal Marşımız Bağımsızlığımızın En Güçlü Sembolüdür”

“3-5 tüccarın gölgesinde seçime girenler, Malatya’yı rantçılara göre düzenler”

“3-5 tüccarın gölgesinde seçime girenler, Malatya’yı rantçılara göre düzenler”

AK Parti Malatya Büyükşehir Belediyesi Başkan Adayı Sami Er: “Malatya eskisinden daha güçlü bir şekilde ayağa kalkacak”

AK Parti Malatya Büyükşehir Belediyesi Başkan Adayı Sami Er: “Malatya eskisinden daha güçlü bir şekilde ayağa kalkacak”

Malatya'da siyaset nereye gidiyor??

Malatya'da siyaset nereye gidiyor??

İlçemizde 12 Mart İstiklal Marşının Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u anma günü programı düzenlendi.

İlçemizde 12 Mart İstiklal Marşının Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u anma günü programı düzenlendi.

MASKİ WHATSAPP DİJİTAL ASİSTAN HATTI  DEVREYE ALINDI

MASKİ WHATSAPP DİJİTAL ASİSTAN HATTI DEVREYE ALINDI

Malatya'da Söğütlü Cami'nin yeri değiştiriliyor

Malatya'da Söğütlü Cami'nin yeri değiştiriliyor

Şahin Aydın'ın kaleminden

Şahin Aydın'ın kaleminden

MALATYA KENT KONSEYİ ‘ŞEHRİM VE KADIN’ ŞİİR DİNLETİSİ PROGRAMI DÜZENLEDİ

MALATYA KENT KONSEYİ ‘ŞEHRİM VE KADIN’ ŞİİR DİNLETİSİ PROGRAMI DÜZENLEDİ

İSTİKLAL MARŞI KALPLERİMİZDEKİ VATAN VE MİLLET SEVGİSİNİ AÇIĞA ÇIKARMIŞTIR

İSTİKLAL MARŞI KALPLERİMİZDEKİ VATAN VE MİLLET SEVGİSİNİ AÇIĞA ÇIKARMIŞTIR

BAŞKAN BİLGİN’DEN “ÇÖLYAK KAFE - RESTORAN” MÜJDESİ…

BAŞKAN BİLGİN’DEN “ÇÖLYAK KAFE - RESTORAN” MÜJDESİ…

GENÇLİK KAMPIMIZ TÜRKİYE’DEKİ EN DONANIMLI PARKLARDAN BİRİDİR”

GENÇLİK KAMPIMIZ TÜRKİYE’DEKİ EN DONANIMLI PARKLARDAN BİRİDİR”